مناظره دوست‌یابی بین والدین و فرزند

اکثر والدین با خرسندی اهمیت دوستی در زندگی فرزندشان را تائید می کنند اما بسیاری دیگر، از اهمیتی که فرزندشان برای دوستی قائل هستند بیمناک و نگرانند.

دوستی های دوره نوجوانی به دلایل پیچیده متعددی، والدین را نگران می کند و رسانه ها بدون نشان دادن جنبه های مثبت آن به این نگرانی دامن می زنند. معمولا وقتی والدین کنار هم می نشینند، از تاثیرات منفی گروه همسالان گفتگو می کنند. مادری می گوید: از وقتی دخترش با فلان دختر دوست شده، دیگر فرزندش در کلاس های فوق برنامه شرکت نمی کند و سطح نمراتش پائین آمده است و او هر شب با دخترش بر سر مارهای نیمه تمام، تلفن های طولانی و استفاده زیاد از اینترنت بگو مگو دارد و تنها نتیجه این بگو مگوها، عمیق تر شدن رابطه دخترش با دوست تازه اش بوده است. مادر دیگری از این گله مند است که دوست جدید پسرش دچار بلوغ زودرس است و چشم و گوشش زیاد از حد باز است، مادری هم نگران میهمانی های است که گروه جدید دوستان فرزندش به راه می اندازند و هیچ نظارتی بر آنها وجود ندارد و....

با تصدیق همه این موارد، باید گفت که تحقیقات انجام شده، بر اهمیت وجود گروه همسالان و دوستی های نزدیک در نوجوانی و تاثیر آنها بر شکل گیری "خود" بسیار تاکید می کنند و بیان می کنند که برای بسیاری از نوجوانان ارتباط با دوستان به مثابه پل های مهمی است که مسیر آنها را به سوی رشد اجتماعی و روانی هموار می سازد. دوستان تفاهم،صراحت،اعتماد،پذیرش را بین خود جستجو می کنند. علاوه بر آن نیازهای اجتماعی و عاطفی خود را برآورده می سازند و مشکلاتشان را با یکدیگر در میان می گذارند. آنها با تبادل دو جانبه عقاید و افکارشان برای خود اعتباری کسب می کنند که حاصل ان رشد فردیت در نوجوان، احساس متمایز بودن از دیگران و در عین حال مرتبط بودن با آنهاست. اما دقیقا زمانی که دوستی در زندگی فرزند اهمیت اساسی پیدا می کند، والدین نه فقط دیگر دوستان مدرسه ای فرزندشان را نمی شناسند، بلکه د رشکل گیری این دوستی ها نیز کمتر نقش دارند. هر چند دوستی های دوره خردسالی تحت نظارت والدین بالخص مادر شکل می گیرد، اما در دوره نوجوانی شکل گیری آن از کنترل والدین خارج می شود و صحنه منازعات والدین و فرزند را فراهم می سازد.

انتخاب دوست، فرصتی برای نمایش مستقل بودن از والدین و به ویژه مادر تلقی می شود که ممکن است تحمل آن برای مادر دردناک باشد. برای بعضی از والدین، دوست یابی فرزند به معنی از دست دادن حمایت و وفاداری فرزند، و انتقال اینها به دوستان به حساب می آید که پذیرفتن آن برایشان دشوار است. بعضی دیگر نیز برای از دست دادن اقتدار خود نگرانند.

از آنجا که انتخاب دوست ممکن است به منازعه بین والدین و فرزند بیانجامد، شما به عنوان یک پدر و مادر باید:

نیاز فرزندتان به دوستی را درک و تائید کنید: شما باید نقش مهم دوستی را در رشد فرزندتان درک کنید و از دوستی های سالم و ارزشمند حمایت کنید، زیرا نوجوان درس های زیادی از آن می گیرد، مانند گوش دادن و صحبت کردن دو جانبه، مسئولیت پذیری، رعایت حدود، حمایت کردن و... اگر او برنامه ها و نقشه هایش را با شما در میان گذاشت از تعهد او نسبت به دوستانش حمایت کنید و آنها را کم ارزش تر از تعهدات خودتان نسبت به دیگران قلمداد نکنید. اگر با دوستی خاصی موافق نیستید، علت مخالفت را به طور دقیق برای خود روشن کنید و با صراحت درباره آن با فرزندتان صحبت کنید. در مورد دوست مورد بحث به اطلاعات دست اول تکیه کنید نه به آنچه درباره او شنیده اید و سعی کنید در قضاوت خود ظاهر او را ملاک قرار ندهید، چرا که ظاهر فرد ضرورتا نماینده باطن او نیست. برای تفهیم نگرانی خود از مثال های ملموس استفاده کنید تا فرزندتان منظور شما را درک کند. به او اجازه دهید تا ارزش ها و نکات جالبی را که در دوستش می بیند، بیان کند.اگر احساس می کنید فرزندتان و دوستانش به کار نادرست یا خطرناکی دست می زنند، فورا اقدام کنید. با والدین دوستانش صحبت کنید و به یاد داشته باشید که به جای رویارویی با حقیقتی پیچیده، فرزندتان را ملامت نکنید.

احساس فقدان موقت صمیمیت خود راکنترل کنید: از این که دوستان فرزندتان را نیروهای دافعه ای درمقابل خود ببینید، خودداری کنید. اگر خود را مطرود احساس می کنید، نظر خود را با او در میان بگذارید. برای اظهار احساس فقدان و رنج خود ، او را مجبور نکنید بین شما و دوستش یکی را انتخاب کند. از دوستش بدگویی و انتقاد نکنید و نیز کاری نکنید که از مصاحبت با دوستانش احساس گناه کند. در عوض اوقاتی را پیدا کنید که بتوانید در کنار فرزندتان باشید و از آن خلاقانه استفاده کنید.

با فرزند خود درباره دوستی با صراحت و صداقت گفتگو کنید: درباره ارزش دوستی با فرزندتان صادقانه صحبت کنید و به او خاطر نشان کنید که با یافتن دوستان جدید، دوستان قدیمی را فراموش نکند و اجازه ندهد فرد تازه وارد دوستی های ارزشمند قدیمی را خدشه دار کند.

وقتی دوستی او با دیگران مشکل و رنج آور می شود از او حمایت کنید: وقتی میانه فرزندتان با دوستش به هم می خورد یا رفتارشان با یکدیگر تغییر می کند سعی کنید با او صحبت کنید. حق با شماست؛ تجربه به شما آموخته است که "این نیز بگذرد" اما فرزند شما چنین تجربه ای ندارد؛ پس رنج و ناامیدی او را نادیده نگیرید. اگر فرزندتان در دوست یابی و حفظ دوستی مشکل دارد، آن را جدی بگیرید. بدون اظهار نگرانی و انتقاد،با او در این باره صحبت کنید تا به احساسش پی ببرید. اگر احساس می کنید تاکتیک های گروهی( دوستان) به قلدری و اذیت و آزار تبدیل شده است، با اولیای مدرسه صحبت کنید. کسب هویت اغلب با انزوا طلبی همراه می شود و تنها بودن، این احساسات را بدتر می کند. فرصت های دیگری مثل کلاس های فوق برنامه خارج از مدرسه، برای فرزندتان فراهم آورید تا با افراد دیگر آشنا شود.

گمان نکنید که تنها یک نوع نزدیکی در زندگی فرزندتان وجود دارد: بله، تصور نکنید تنها زمانی می توانید به فرزندتان نزدیک باشید که با او رابطه ای مانند رابطه دوستانش داشته باشید. حقیقت این است که او به یک همراز دیگر نیاز ندارد، بلکه او به یک مادر و یک پدر نیاز دارد.

راه هایی برای نزدیک شدن به فرزندتان و دوستانش پیدا کنید: و باز، گمان نکنید که او دوست دارد از شما فاصله بگیرد. پس لزومی ندارد وقتی او را با اتومبیل جایی می برید نقش راننده های کم حرف را بازی کنید. اگر حدود فرزندتان را محترم بشمارید، برای دوستی های او ارزش قائل می شوید و اجازه می دهید گاه در اتاق خود را ببندد و با دوستانش به طور خصوصی صحبت کند، به این ترتیب است که او نیز تمایل پیدا می کند که شما را به آنها نزدیک سازد. همیشه به یاد داشته باشید در عین حال که فرزندتان دوست دارد به حرف های او گوش کنید، از شنیدن نیز لذت می برد.

منبع: تبیان